De vertelstem vertelt, ondersteund door illustraties en tekst in beeld:
Onroerend erfgoed is zeer divers. Het omvat onder andere gebouwen, landschappen, historische sites, archeologische relicten en bomen. Allemaal vragen ze een eigen aanpak en expertise.
Er zijn vier types van onroerend erfgoed: bouwkundig, landschappelijk, archeologisch en varend erfgoed.
- Bouwkundig erfgoed zijn gebouwen, interieurs, complexen, infrastructuur, straatmeubilair en monumentale beeldhouwwerken, maar ook hele sites die architecturaal en ruimtelijk samen horen.
- Landschappelijk erfgoed is een gebied dat uiterlijk één geheel vormt. Zo'n landschap is natuurlijk gevormd, door de mens gemaakt of vaak een combinatie van beide. Deze landschappen ontwikkelen zich en veranderen met de cultuur en de tijd.
- Archeologisch erfgoed geeft een beeld van de levenswijze en leefomstandigheden in het verleden, vaak aan de hand van teruggevonden resten en sporen in de grond.
- Varend erfgoed ten slotte zijn niet alleen schepen en boten, maar ook drijvende of via het water verplaatsbare installaties en werktuigen.
Onroerend erfgoed kan waardevol zijn omdat het een voorbeeld is van de artistieke opvattingen of stedenbouw uit een tijdperk. Omdat het getuigt van de sociale, culturele of industrieel-archeologische tendensen, of omdat het een historisch, archeologisch of architecturaal belang heeft. Dit noemen we de erfgoedwaarden.
Wat is nu het verschil tussen beschermd en waardevol erfgoed?
Alles start bij de inventarisering, waardering en selectie van waardevolle objecten. De Vlaamse overheid bestudeert onroerend erfgoed en neemt waardevol erfgoed op in een inventaris. Dit is het basisinstrument om kennis te delen. Eens opgenomen in de inventaris, is het erfgoed officieel waardevol, maar niet noodzakelijk beschermd. De Vlaamse overheid kan ook beslissen om onroerend erfgoed te beschermen. Het erfgoed is dan gebonden aan regels en vergunningen en officieel beschermd. Zo blijven de erfgoedwaarden zeker behouden voor de toekomst. Het erfgoed komt dan ook in aanmerking voor verschillende soorten premies. Die helpen om het erfgoed in stand te houden.
Wil je ergens aankloppen voor advies, premies of subsidies?
Houd in het achterhoofd dat er verschillende aanspreekpunten zijn naargelang het onroerend erfgoed beschermd of waardevol niet-beschermd is. Afhankelijk van het erfgoed bevinden de instanties zich op Vlaams, provinciaal, regionaal of lokaal niveau.
Is het erfgoed beschermd?
Dan is de Vlaamse overheid jouw aanspreekpunt.
Gaat het om waardevol niet-beschermd onroerend erfgoed?
Dan zijn de provincies bevoegd. De provincies zorgen ook voor publieksbemiddeling en sensibilisering.
De provinciale monumentenwachters monitoren de bewaringstoestanden en stimuleren het onderhoud van zowel beschermd als niet-beschermd historisch waardevol erfgoed. En dan zijn er nog verschillende landelijke expertisecentra, intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten en onroerenderfgoedgemeenten. Zij bouwen een beleid rond onroerend erfgoed uit, aanvullend op het Vlaamse beleid. Zo kunnen ze zelf een aantal bevoegdheden in hand nemen rond religieus, funerair, agrarisch, industrieel en archeologisch erfgoed.
Meer informatie?
Die vind je op de site van het Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed: pcce.be.
