Gehuld in paarskleurige uniformen verhogen de gemeenschapswachten en gemeenschapswacht-vaststellers het veiligheidsgevoel en de leefbaarheid in Limburg. Ze zijn niet alleen een symbool van veiligheid, maar ook van verbondenheid. Hun aanwezigheid bevordert de sociale controle en biedt een vertrouwd aanspreekpunt voor de gemeenschap. Als bruggenbouwers tussen de lokale overheid en de burgers zijn ze alert op mogelijke problemen en staan ze klaar om die door te geven aan de juiste instanties.
Geregeld door de wet van 15 mei 2007 en enkele uitvoeringsbesluiten, dragen de taken van de gemeenschapswachten en gemeenschapswacht-vaststellers bij aan een harmonieuze en veilige leefomgeving voor ons allemaal.
Takenpakket
De taken van gemeenschapswachten en gemeenschapswacht-vaststellers zijn uitermate divers en kunnen worden onderverdeeld in de volgende categorieën. Gemeenschapswachten voeren enkel de eerste drie categorieën uit, terwijl gemeenschapswacht-vaststellers bevoegd zijn voor alle vier.
Informeren: ze verstrekken informatie aan de bevolking en bezoekers over werkzaamheden op het openbaar domein, gewijzigde verkeerssituaties enzovoort. Ze staan altijd klaar om vragen te beantwoorden en advies te geven.- Signaleren: als de "ogen en oren" van het lokale bestuur melden ze schade aan wegen en aan groenvoorzieningen, sluikstorten, zwerfvuil en andere problemen aan de juiste instanties, wat bijdraagt aan een betere levenskwaliteit.
- Sensibiliseren: ze proberen mensen bewust te maken van bepaalde handelingen of gedragingen die onveilige of onaangename situaties veroorzaken, zoals verkeerd parkeren bij scholen of loslopende honden in parken.
- Verbaliseren: indien nodig treden ze op door het opstellen van bestuurlijke verslagen of processen-verbaal voor inbreuken op het politiereglement, wat kan leiden tot het opleggen van een GAS-boete. Alleen gemeenschapswacht-vaststellers zijn hiertoe bevoegd.
Daarnaast voeren ze vaak voorkomende taken uit zoals fietslabelen, toezicht houden op bewaakte fietsenparkings, afwezigheidstoezicht, gemachtigd opzichter zijn bij scholen, preventief toezicht houden in stadscentra, stations, winkelstraten en parkings, ondersteuning bieden bij evenementen, controles uitvoeren op sluikstorten en op parkeer- en stilstaanzones.
Stilstaan en parkeren
Op 5 oktober 2018 kregen gemeenschapswacht-vaststellers ook de bevoegdheid om inbreuken op stilstaan en parkeren vast te stellen, mits ze een specifieke opleiding hebben gevolgd en hiervoor door de gemeenteraad zijn aangewezen.
Ingevolge deze uitbreiding van hun takenpakket stellen ze nu dus ook de volgende overtredingen vast:
- hinderlijk geparkeerde (brom)fietsen
- misbruik van parkeerplaatsen voor personen met een beperking
- foutparkeren op markeringen.
